Cổ đông, cổ phiếu, cổ tức đều là những khái niệm cơ bản trong thị trường chứng khoán. Những khái niệm, định nghĩa mà chúng ta gọi thường xuyên. Tuy nhiên, đôi khi ta lại không nắm rõ được cách phân loại cũng như sự khác biệt giữa các loại cổ phiếu. Cổ phần cũng vậy, hiện nay trên thị trường cũng được chia ra thành nhiều loại khác nhau. Tất nhiên, quyền lợi khi sở hữu cũng khác.
1. Khái niệm cổ phần là gì?
Cổ phần có thể hiểu là phần chia nhỏ nhất trong một công ty được cổ phần hóa. Phần chia này sẽ do các cổ đông nắm giữ. Đó là những người đã mua cổ phiếu của công ty phát hành. Phần trăm tối đa cổ phần của công ty là 100%.
Người nào nắm giữ càng nhiều cổ phiếu trong công ty thì người đó càng có quyền hạn lớn ở trong công ty phát hành. Quyền hạn này có thể liên quan đến quyền sở hữu, quyền biểu quyết hay quyền điều hành doanh nghiệp. Nó cũng được xác định và dùng làm căn cứ về mặt pháp lý để bảo vệ những người sở hữu cổ phiếu – đóng góp tài sản vào công ty.
Một cổ phiếu không tương đương là một cổ phần. Tùy thuộc vào các công ty quy định, cổ đông phải nắm giữ bao nhiêu cổ phiếu mới được tính là một phần trăm cổ phần. Nếu các bạn vẫn chơi nắm vững hết kiến thức về chứng khoán cơ bản, mời các bạn đến với toptradingforex.com để hiểu rõ hơn về lĩnh vực đầu tư tài chính.
Ví dụ, công ty A quy định, cổ đông nắm giữ 10.000 cổ phiếu tương đương với 5% cổ phần của công ty. Với mức này, nhà đầu tư không được phép tham gia vào các buổi biểu quyết liên quan đến các cuộc họp đặc biệt quan trọng. Nhưng các cuộc họp cần quyền biểu quyết và ý kiến của cổ đông thì vẫn được phép tham gia và hưởng % lợi nhuận cuối năm của công ty theo đúng 5%.
2. Các loại cổ phần được công nhận theo pháp luật
Như mọi người đã biết thì hiện nay chỉ có công ty cổ phần mới được quyền phát hành cổ phiếu. Và tất nhiên, chỉ có các công ty này mới có cổ đông và cổ tức.
Hiện nay, đang có hai loại là phổ thông và loại thứ hai là ưu đãi. Giữa hai loại này sẽ có sự khác nhau về cách hưởng lãi cũng như các quyền lợi trong công ty.
Trong loại ưu đãi này lại chia ra nhiều loại nhỏ khác nhau. Việc phân chia ra thành nhiều loại như thế này dựa vào quyền lợi của cổ đông đối với các hoạt động kinh doanh của công ty phát hành cổ phiếu như: cổ phần ưu đãi cổ tức, ưu đãi biểu quyết, ưu đãi hoàn lại hoặc các loại ưu đãi khác)
2.1 Cổ phần phổ thông – Thông thường
Đây là yêu cầu bắt buộc, tất cả các công ty phát hành cổ phiếu đều phải bao gồm loại này. Như vậy sẽ bảo đảm được tính pháp lý đối với công ty cũng như quyền lợi của những người tham gia. Những người sở hữu loại cổ phiếu này sẽ có những quyền lợi như sau:
-Cổ đông có quyền tham dự các tham dự các cuộc họp – Đại hội đồng cổ đông. Tại đây, ngoài quyền tham gia, họ được phép phát biểu và đưa ra các ý kiến, nhận định đánh giá của mình về tình hình hoạt động của công ty. Có hai hình thức là trực tiếp hoặc là ủy quyền cho người khác tham gia. Hoặc có thể không tham gia theo như điều lệ, quy định của một số công ty. Số lượng quyền biểu quyết sẽ tương ứng với số cổ phần mà người đó đang nắm giữ. Điều này cũng có nghĩa là người nào nắm giữ càng liệu thì càng có nhiều phiếu biểu quyết, càng có sức ảnh hưởng lớn đến các hoạt động của công ty.
-Các cổ đông thông thường sẽ nhận được cổ tức tương ứng theo điều kiện của các công cổ đông khác trong cuộc họp cổ đông.
-Khi đã là cổ đông thông thường của công ty phát hành chứng khoán, khi mà công ty cần huy động thêm vốn và phát hành các cổ phiếu mới thì các cổ đông thông thường được ưu tiên để mua cổ phiếu mới trước.
Phần tỷ lệ, mua bao nhiêu sẽ phụ thuộc vào tỷ lệ của cổ phần đã mua trước đò và giờ được mua tương ứng như vậy.
-Những người sở hữu loại cổ phiếu này có thể tự do chuyển nhượng cho các cổ đông khác hoặc bán ra bên ngoài. Đây chính là các loại cổ phiếu được giao dịch trên thị trường, các sàn giao dịch chứng khoán mà chúng ta hay thấy.
2.2 Cổ phần ưu đãi cổ tức
Nghe cái tên này chúng ta cũng có thể hình dung khá rõ về đặc điểm của loại cổ phiếu này. Những người sở hữu loại cổ phiếu này sẽ nhận được mức cổ tức cao hơn so với các cổ đông thông thường hoặc lựa chọn theo hình thức nhận cổ tức cố định hàng năm.
Với loại cổ tức này, nhà đầu tư cũng có thể lựa chọn việc nhận theo cổ tức cố định hay nhận theo cổ tức thưởng. Với mức cổ tức cố định tức là nó sẽ giống như kiểu hưởng trái tức, nhận một mức cố định, không cần quan tâm đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.
Còn cổ tức thưởng thì không như vậy, nó sẽ giao động, nhiều hay ít sẽ phụ thuộc vào kết quả hoạt động của doanh nghiệp có tốt hay không.
Không phải ai cũng có thể mua được loại cổ phần này. Bởi nó còn phụ thuộc theo quy định của công ty cũng như các chính sách, ý kiến trong các cuộc họp Đại hội đồng cổ đông.
Về cơ bản, những người thuộc cổ đông ưu đãi sẽ nhận được các quyền:
-Hưởng cổ tức theo như quy định đã được thống nhất từ trước.
-Khi công ty giải thể, cổ đông sẽ nhận được phần tài sản theo như tỷ lệ đóng góp cổ phần vào công ty.
2.3 Cổ phần ưu đãi biểu quyết
Những người có loại cổ phần này sẽ có quyền biểu quyết lớn hơn so với cổ đông thông thường hoặc loại ưu đãi cổ tức. Tuy nhiên, những quyền lợi của cổ đông ưu đãi biểu quyết bị giới hạn về mặt thời gian. Họ chỉ có quyền này sau 03 năm kể từ ngày công ty nhận được giấy xác nhận đăng ký thành lập doanh nghiệp. Sau khoảng đó, quyền lợi cũng như loại cổ phiếu trở về loại thông thường.
Hơn nữa, không phải các doanh nghiệp có thể bán loại cổ phiếu ưu đãi biểu quyết này ra bên ngoài. Theo như quy định, chỉ có các cổ đông, những người thành lập ra doanh nghiệp hoặc các đơn vị có thẩm quyền do Chính phủ của quốc gia đó ủy quyền mới được nắm giữ loại cổ phiếu này.
2.4 Cổ phần ưu đãi hoàn lại
Khi sở hữu loại này, đồng nghĩa với việc cổ đông sẽ được công ty trả lại số vốn đã góp vào công ty. Tùy thuộc vào nhu cầu của người sở hữu cổ phiếu cũng như các quy định được ghi rõ trên cổ phiếu. Căn cứ vào tình hình mà hai bên sẽ có sự thỏa thuận và thống nhất riêng với nhau.
Về quyền lợi, nhà đầu tư nào sở hữu cổ phần ưu đãi hoàn lại cũng sẽ có các quyền lợi tương tự như cổ đông phổ thông. Tuy nhiên, các quyền liên quan đến việc biểu quyết, quyền tham dự các phiên họp tại Đại hội đồng cổ đông hoặc tiến cử người vào ban điều hành tại công ty sẽ không được đồng ý. Đây là những giới hạn mà những cổ đông ưu đãi hoàn lại này bị giới hạn.
Còn tất nhiên, họ vẫn có quyền được hưởng các lợi ích khác từ công ty, nhận cổ tức hàng năm và có quyền bán lại ra bên ngoài cho người khác hoặc cổ đông khác.
Tổng kết
Như vậy, chúng ta đã vừa đi qua bài viết giới thiệu về cổ phần là gì? Phân loại các loại cổ phần hiện có theo quy định của luật chứng khoán Việt Nam. Cùng với là chỉ ra các quyền lợi của mỗi loại. Hi vọng, các thông tin vừa rồi là hữu ích, các nhà đầu tư cũng có thêm thông tin để lựa chọn loại cổ phiếu phù hợp với mình.
