Hiệu ứng cánh bướm (Butterfly Effect) đề cập đến giai thoại về một con bướm vỗ cánh ở một nơi trên thế giới, dẫn đến một cơn bão xảy ra ở một nơi riêng biệt trên thế giới. Nhưng làm thế nào điều này xảy ra? Hiệu ứng cánh bướm là gì và nó được ứng dụng như thế nào trong các khía cạnh trong cuộc sống?
Hiệu ứng cánh bướm là gì?
Hiệu ứng cánh bướm biểu thị sự phụ thuộc rất nhạy cảm vào một loạt những điều kiện ban đầu (đại diện cho một hệ thống), trong đó nếu xuất hiện một thay đổi nhỏ tại các điểm xuất phát sẽ có thể dẫn đến những khác biệt lớn cho quá trình diễn ra tại thời điểm sau đó.
Đôi khi những thay đổi nhỏ trong một tình huống có thể dẫn đến những thay đổi lớn trong kết quả cuối cùng. Ví dụ, đôi khi chỉ cần một người thay đổi thái độ của mình là có thể thay đổi hoàn toàn động lực của một cuộc biểu tình. Đây là một quan sát mà bạn có thể liên tưởng đến một thuật ngữ khá nổi tiếng. Có lẽ bạn đã bắt gặp thuật ngữ “hiệu ứng cánh bướm” (Butterfly Effect) ?
Theo nguyên tắc Hiệu ứng Butterfly Effect , một con bướm đập cánh ở New Mexico có khả năng gây ra một cơn bão ở Trung Quốc. Có thể mất một thời gian rất dài, nhưng có một mối liên hệ thực sự giữa hai sự kiện. Sẽ không có cuồng phong nếu con bướm không vỗ cánh đúng thời điểm và không gian. Về cơ bản, lý thuyết là những thay đổi nhỏ trong các điều kiện ban đầu dẫn đến những thay đổi mạnh mẽ trong kết quả.
Điều đáng nhấn mạnh là không phải tình huống mà mỗi thay đổi có tác động lớn đến kết quả cuối cùng mà là toàn bộ hệ thống các yếu tố được kết nối theo cách dễ bị tổn thương trước những thay đổi nhỏ ở một số điểm hoặc khu vực hoặc thời điểm.
Nói cách khác, đôi khi một thay đổi nhỏ có thể không có tác động gì cả, đôi khi nó tạo ra sự thay đổi theo tỷ lệ (thay đổi nhỏ trong điều kiện ban đầu-> thay đổi nhỏ trong kết quả cuối cùng) và đôi khi nó có thể có tác động rất lớn đến cách thức diễn ra quá trình . Giống như ném một hòn đá nhỏ lên đỉnh núi – đôi khi nó chỉ rơi xuống, đôi khi nó làm một vài hòn đá nhỏ rơi xuống và trong những trường hợp khác, hoặc nếu ném vào một điểm dễ bị tổn thương, nó có thể tạo ra một trận tuyết lở.
Nếu bạn nghiên cứu một quá trình xã hội phức tạp, dễ bị ảnh hưởng bởi những thay đổi nhỏ như vậy, thì việc dự đoán kết quả cuối cùng sẽ thực sự khó khăn. Nếu một người đôi khi có thể lật ngược tình thế, thì làm sao bạn có thể dự đoán điều gì đó một cách chắc chắn?
Hiệu ứng cánh bướm (Butterfly Effect), còn được gọi là “hiệu ứng gợn sóng” là một hiện tượng do Giáo sư Edward Lorenz đặt ra vào năm 1961. Lorenz đã đưa ra giả thuyết rằng những thay đổi nhỏ nhất trong môi trường xung quanh có thể để lại hiệu ứng gợn sóng mạnh mẽ vào một thời điểm nào đó trong tương lai. Ông đã nghiên cứu cách nhập 0,506 vào một mô hình thời tiết thay vì nhập 0,506127 dẫn đến các kết quả khác nhau đáng kinh ngạc về loại thời tiết mà mô hình dự đoán. Các nghiên cứu của ông cho thấy hiệu ứng cánh bướm (Butterfly Effect) không chỉ áp dụng cho các điều kiện thời tiết và thiên tai mà còn có thể dễ dàng áp dụng cho các điều kiện kinh tế và thị trường tài chính.
Một phiên bản của Hiệu ứng cánh bướm (Butterfly Effect) cũng có thể được áp dụng cho các quyết định đầu tư của chúng ta.
Tác động có thể tốt, xấu hoặc thờ ơ và nó tồn tại cho dù bất kỳ ai cũng biết về nó, đo lường nó hoặc thậm chí quan tâm đến nó – giống như con bướm và cơn bão của nó. Nhưng ngày càng có nhiều người bắt đầu quan tâm đến tác động của các quyết định tài chính của họ, điều này đã dẫn đến sự phát triển của Đầu tư có tác động.
Ứng dụng của Butterfly Effect trong tài chính đầu tư
Trong một thời gian dài, nhiều nhà đầu tư, đặc biệt là các khách hàng quản lý tài sản, đã không nhận thức được sức mạnh đáng kể của họ và khả năng có tác động hữu hình, tích cực đối với thế giới.
Khi các nhà đầu tư nhận thức được sức mạnh đó, ý thức trách nhiệm mới có thể dẫn đến các câu hỏi về lựa chọn tài chính của họ, chẳng hạn như: ‘Tôi hiện đang có loại tác động nào?’ hoặc ‘Tôi muốn tạo ra tác động gì?’ Sự thay đổi của tư duy thường truyền cho hành động đầu tư một năng lượng mới và ý thức về mục đích. Năng lượng này là tiền đề cho sự tích hợp thực sự của các mục tiêu tác động cá nhân và tài chính của nhà đầu tư.
Mỗi đầu tư đều có tác động với hiệu ứng cánh bướm (Butterfly Effect)
Ý tưởng về Đầu tư có tác động bao gồm hai phần: Mục tiêu tài chính và mục tiêu tác động. Các mục tiêu tài chính tập trung vào hiệu suất tài chính được thúc đẩy bởi các nguyên tắc cơ bản về kinh tế.
Các mục tiêu tác động tập trung vào các kết quả xã hội và/hoặc môi trường tích cực được thúc đẩy bởi các giá trị cụ thể và sứ mệnh tổng thể. Đầu tư không còn chỉ là giao dịch – nó là sự chuyển đổi cá nhân và thể chế.
Khi một nhà đầu tư quyết định khám phá lựa chọn đầu tư theo cách phù hợp với các giá trị và mục tiêu cá nhân của họ, điều đó liên quan đến việc xác định lại ý nghĩa của thành công đầu tư và giá trị lâu dài trong danh mục đầu tư của họ.
Những định nghĩa mới này được neo vào các tác động môi trường và/hoặc xã hội đã chọn của chúng.
Đầu tư có tác động với những đối tượng nào?
Không có động lực duy nhất nào để chọn Đầu tư với Tác động – Impact Investing, với các mục tiêu tác động được xác định bởi các yêu cầu riêng của từng nhà đầu tư. Hiệu ứng Butterfly là nguồn cội của loại đầu tư này.
Ví dụ: Millennials có xu hướng theo đuổi các khoản đầu tư tạo ra tác động tích cực đến môi trường và xã hội, cũng như lợi nhuận tài chính, trong khi các Tổ chức Công và Tư nhân và Tổ chức Phi lợi nhuận có thể tìm kiếm các lựa chọn Đầu tư có Tác động để điều chỉnh các khoản đầu tư của họ với tuyên bố sứ mệnh của họ.
“Đầu tư tác động” trở nên phổ biến từ thời điểm năm 2007, từ việc một nhóm nhà đầu tư Mỹ đang thực hiện phát triển những sản phẩm nhà ở dành cho nhóm dân cư thu nhập thấp. Đầu tư tác động ngày càng được quan tâm, không chỉ xét ở lĩnh vực kinh tế đầu tư, mà còn ở lĩnh vực xã hội hoặc môi trường.
Hiện nay, đầu tư tác động mang ý nghĩa là đầu tư mang đến 2 giá trị song song: lợi nhuận tài chính và bền vững xã hội. Điều này tác động tích cực đến mục tiêu xây dựng sự bền vững toàn cầu.
Lời kết
Nhìn chung, hiệu ứng cánh bướm là một khái niệm được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống, đặc biệt là tài chính đầu tư. Bài học từ hiệu ứng này chính là hãy thật thận trọng và đặc biệt kiểm soát những chi tiết đầu vào kể từ những thứ nhỏ nhặt nhất vì rất có thể nó là một trong những yếu tố quyết định đến kết quả sau cùng.
