Có rất nhiều hình thức đầu tư chứng khoán, trong đó, giao dịch ký quỹ được coi là “miếng bánh” ngon không thể thiếu trên “bàn tiệc” của các trader. Mô hình này thực chất là việc sử dụng đòn bẩy trong hoạt động đầu tư chứng khoán. Nếu đi đúng hướng, đầu tư thông minh, trader có thể nhận được nguồn lợi khủng. Ngược lại, nếu vội vàng, không may gặp rủi ro, trader sẽ “mất trắng”. Tham khảo bài viết sau đây của chúng tôi để có hiểu thêm về ký quỹ cũng như ưu – nhược điểm của giao dịch này!
1. Khái niệm: Giao dịch ký quỹ là gì?
Ký quỹ là một loại tài sản (có thể là tiền hoặc chứng khoán) của nhà đầu tư được chấp nhận ký quỹ nhằm mục đích thực hiện các thanh toán cần thiết trong các giao dịch chứng khoán phái sinh. Trung tâm lưu ký sẽ quy định rõ ràng về mức ký quỹ ban đầu.
Giao dịch ký quỹ (Margin Trading) là hình thức vay tiền của Công ty chứng khoán để thực hiện các giao dịch, bên cạnh vốn đầu tư tự có dưới hình thức ký quỹ tài sản (có thể là tiền mặt hoặc tài sản). Bản chất của hình thức này là sử dụng đòn bẩy trong hoạt động đầu tư.
Lệnh ký quỹ (Margin Call) là lệnh được các sàn giao dịch chứng khoán thông báo một cách tự động đến cho các nhà đầu tư rằng tiền trong tài khoản của họ đã cạn. Họ cần phải nạp thêm tiền vào tài khoán nếu muốn duy trì các lệnh đang lỗ. Hoặc nếu không, nhà đầu tư buộc sẽ phải đóng lại tất cả các lệnh mà họ đang tham gia trên sàn.
2. Một số khái niệm liên quan
Nói một cách tường minh hơn thì ký quỹ thúc đẩy khả năng mua chứng khoán của nhà đầu tư bằng tiền vay mượn. Và bạn sẽ dùng các chứng khoán trong tài khoản ký quỹ để trả các lãi suất tiền vay. Để hiểu hơn về Margin Trading, các nhà đầu tư nên tham khảo thêm một số thuật ngữ, khái niệm liên quan sau:
- Tài sản đảm bảo: Đây là toàn bộ số tài sản bạn hiện có được công ty chứng khoán chấp thuận (tiền mặt, chứng khoán, tài sản, cổ tức, v.v).
- Tín dụng: Là tỷ lệ phần trăm giữa Tổng dư nợ vay/Tổng giá trị được phép vay.
- Tỷ lệ hỗ trợ cao nhất trong hoạt động ký quỹ là 50%.
- Tỷ lệ hỗ trợ thấp nhất là 0%, đồng nghĩa với việc nhà đầu tư không được phép ký quỹ mà phải sử dụng tiền thật của mình để giao dịch chứng khoán.
- Tỷ lệ ký quỹ ban đầu là tỷ lệ giữa tài sản hiện có so với giá trị hợp đồng giao dịch.
- Tổng dư nợ vay bao gồm số tiền gốc vay, lãi suất và mức phí do nhà đầu tư vay của CTTK.
- Sức mua: Là số tiền để mua chứng khoán tối đa mà nhà đầu tư có thể mua trong từng thời điểm, v.v.
3. Hoạt động ký quỹ mang lại cơ hội hay rủi ro?
Thật khó để phân bua rành mạch giữa những cơ hội và rủi ro mà Margin Trading mang lại. Bởi, trong từng trường hợp, cơ hội và rủi ro luôn tồn tại song hành, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho trader sinh lời, vừa tiềm ẩn những bất trắc khiến nhà đầu tư có thể “tay trắng” bất cứ lúc nào.
3.1 Cơ hội
Với Margin Trading, nhà đầu tư có thể tận dụng xu hướng thị trường để gia tăng lợi nhuận nhanh chóng, thậm chí là gấp 2-3. Cụ thể:
- Khi nhận thấy xu thế của giá là xu thế tăng, trader tận dụng để gia tăng lợi suất từ hoạt động ký quỹ.
- Khi nhận thấy xu thế của giá là xu thế giảm, trader nên vay chứng khoán bán với giá cao và mua chứng khoán với giá thấp để trả. Từ việc này, bạn có thể kiếm 1 khoản tiền kha khá.
- Đối với công ty chứng khoán: Các hoạt động ký quỹ giúp sàn tăng khối lượng giao dịch, kiếm lời từ phí hoa hồng.
- Đối với thị trường chứng khoán: Tăng tính thanh khoản. Nếu thị trường đủ hấp dẫn, càng có nhiều nhà đầu tư tham gia, càng có cơ hội tiệm cận với thị trường chứng khoán thế giới.
3.2 Rủi ro
Lợi nhuận càng nhiều trong thời gian ngắn càng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Hình thức này được xem là thủ phạm chính trong các đợt kích đà bán tháo khiến thị trường chứng khoán rơi vào khủng hoảng.
Quy trình và hợp đồng giao dịch Margin Trading còn nhiều điểm chưa rõ ràng, đôi khi còn phức tạp và lắt léo khiến trader nhầm lẫn. Lời khuyên từ các chuyên gia chứng khoán là: Bạn nên đọc thật kỹ hợp đồng, cân nhắc kỹ các điều khoản trước khi tiến hành ký kết. Chỉ khi thực sự am hiểu về ký quỹ và thị trường chứng khoán mới liều lĩnh Margin Trading.
4. Một số đặc điểm của Margin Trading
Một số đặc điểm của Margin Trading mà các nhà đầu tư không nên bỏ lỡ, bao gồm:
4.1 Vị thế trong giao dịch ký quỹ
Ký quỹ có 2 vị thế cơ bản là: vị thế mua ký quỹ và vị thế bán ký quỹ.
- Vị thế mua ký quỹ: Tức là nhà đầu tư vay tiền của công ty chứng khoán để đầu tư mua chứng khoán. Đồng thời, nhà đầu tư phải có nghĩa vụ hoàn trả tiền gốc, lãi suất và tất cả chi phí phát sinh theo quy định của hợp đồng.
- Vị thế bán ký quỹ: Đây là hình thức trader vay chứng khoán từ công ty chứng khoán, sau đó bán ra. Nghĩa vụ của nhà đầu tư là phải trả số chứng khoán đã vay và các khoản phí phát sinh theo quy định của hợp đồng.
4.2 Các hình thức giao dịch ký quỹ là gì?
Hiện nay, có các hình thức Margin Trading là:
- Giao dịch trực tiếp tại các sàn giao dịch.
- Giao dịch qua ứng dụng cài đặt sẵn trên điện thoại thông minh.
- Giao dịch qua giao diện Website.
4.3 Lãi suất cho vay khi giao dịch ký quỹ
Rất nhiều trader thắc mắc liệu lãi suất khi thực hiện Margin Trading như thế nào, cụ thể:
- Mức lãi suất được tính dựa trên mức nợ thực tế và thời gian vay thực tế (bao gồm cả thời gian gia hạn vay).
- Thời gian thu tiền lãi suất tính theo ngày. Tức là một năm có 360 ngày và tiến hành thu tiền vào ngày cuối cùng của mỗi tháng.
- Nếu trường hợp trader nợ tiền lãi suất, số tiền này sẽ được cộng dồn vào khoản dư nợ lũy kế.
4.4 Cách đăng ký và giao dịch ký quỹ
Trước khi bắt đầu các hoạt động ký quỹ, bạn buộc phải có tài khoản ký quỹ. Cách đăng ký tùy thuộc vào nền tảng giao dịch. Nhìn chung, cách thức đăng ký đơn giản, có phiên bản tiếng Việt tạo điều kiện cho khách hàng đăng ký dễ dàng.
Bạn có thể mở tài khoản chứng khoán trên các sàn giao dịch uy tín tại Việt Nam như sàn HOSE và sàn HNX. Ngoài ra còn có các sàn giao dịch chứng khoán điện tử khác như VNDirect, SSI… Các bước sau có thể làm tại tất cả sàn giao dịch.
Bước 1: Mở tài khoản chứng khoán
- Trader đề nghị cấp hạn mức và tiến hành ký hợp đồng Margin Trading
- Kích hoạt tài khoản Margin Trading để sử dụng.
Bước 2: Giao dịch ký quỹ
- Nhà đầu tư phải nộp 1 khoản tiền nhất định vào ký quỹ và thực hiện các hoạt động vay (Lưu ý: Nên đọc kỹ các điều khoản trước khi ký kết hợp đồng).
Bước 3: Định kỳ
- Khi hợp đồng hết thời gian, trader ký phụ lục gia hạn hoặc tiến hành xác nhận trực tuyến để tiếp tục vay.
- Trong trường hợp không muốn gia hạn hợp đồng, trader sẽ tiến hành thanh toán khi kết thúc thời hạn.
5. Ý nghĩa của hoạt động ký quỹ
- Thúc đẩy quá trình giao dịch: Với ký quỹ, nhà đầu tư được trải nghiệm dịch vụ giao dịch với nhiều mã chứng khoán hơn, giá trị đa dạng hơn.
- Nhờ đòn bẩy tài chính, nhà đầu tư tận dụng triệt để và tối đa hóa khả năng sinh lời.
- Nhà đầu tư có thể tiến hành vay nợ hoặc thanh toán bất cứ khi nào, bất cứ hình thức nào bạn muốn.
- Sử dụng vốn linh hoạt, trader được phép huy động vốn trong thời gian nhanh nhất, phù hợp với các hình thức đầu tư ngắn hạn, dài hạn khác nhau.
6. Lời kết
Như vậy, có thể nói, giao dịch ký quỹ mà lại “hơi thở mới” cho thị trường giao dịch chứng khoán. Tuy tiềm ẩn nhiều rủi ro khó lường nhưng Margin Trading vẫn là một “miếng mồi béo bở” cho những nhà đầu tư có am hiểu. Hy vọng những thông tin trong bài viết trên giúp bạn có được góc nhìn đa chiều về Margin Trading. Chúc bạn có được những định hướng đúng đắn trong quá trình đầu tư của mình!
