Cổ tức và cổ phiếu là một trong số những yếu tố được các nhà cổ đông đặc biệt quan tâm khi đầu tư vào một doanh nghiệp. Trong đó thì cổ tức là khoản bắt nguồn từ các khoản sinh lời doanh nghiệp, sau khi đã chi trả các chi phí thì khoản tiền lời còn lại sẽ chia cho cổ đông. Bài viết sẽ cung cấp thông tin về cổ tức và chia cổ tức là gì cũng như ưu nhược điểm của các hình thức chi trả cổ tức.
1. Cổ tức là gì? Chia cổ tức là gì?
Cổ tức được dịch sang tiếng Anh là dividend, tức khoản sinh lời còn lại sau thuế mà những doanh nghiệp cần thanh toán với những cổ đông sau khi đã kết thúc những nghĩa vụ tài chính và đưa vào quỹ doanh nghiệp dựa trên quy định nhằm thanh toán cho cổ đông.
Bản chất mà nói thì cổ tức là phương thức để các doanh nghiệp phân chia lại lợi nhuận sau khi kêu gọi được vốn đầu tư của cổ đông.
Khi một tổ chức, công ty kinh doanh sinh lời một cách thuận lợi thì khoản sinh lời này sẽ được sử dụng với mục đích tài đầu tư trong việc kinh doanh và hình thành những quỹ dự phòng doanh nghiệp, khoản sinh lời này còn có tên là lợi nhuận giữ lại. Khoản lời này sẽ được các công ty thanh toán với cổ đông hay có cách gọi khác là chia cổ tức.
Việc chi trả cổ tức có nghĩa vụ làm giảm lại lượng tiền đang lưu thông với lĩnh vực kinh doanh của công ty, Nhưng việc phân chia lại lợi nhuận với những chủ sở hữu lại hình thành khoản sinh lời với cổ đông. Nhà đầu tư khi thực hiện những giao dịch mua bán ở lĩnh vực chứng khoán thường chú ý đến hai khía cạnh chính là phân chia cổ tức (dividend) và sự khác nhau giữa mức giá mua và bán (capital gain).
2. Các hình thức trả cổ tức
Gồm có các phương thức thanh toán cổ tức bao gồm:
Chia cổ tức qua tiền mặt
Nếu thanh toán cổ tức qua tiền mặt sẽ cần được tiến hành qua tiền VNĐ và có khả năng được thanh toán qua Séc, chuyển khoản hay đặt lệnh trả tiền gửi qua bưu điện đến địa chỉ mà cổ đông cung cấp ( thường trú).
Thanh toán cổ tức qua cổ phần
Khi doanh nghiệp cần phải giữ một khoản sinh lời nhằm đầu tư, họ có thể dùng cổ phiếu có thể phát hành hoặc cổ phiếu khi nhằm thanh toán cổ tức. Mức cổ tức với từng cổ phiếu theo cách thanh toán này là khoản cổ phần thế cho khoản tiền.
Thanh toán qua tài sản khác ghi rõ ở điều lệ công ty
Cách thức này không được sử dụng phổ biến như hai phương thức trên, nhưng phụ thuộc vào Điều lệ doanh nghiệp mà sẽ có cách thức thanh toán cổ tức này.
3. Cách thức chia cổ tức
Cổ tức phải được chi trả đầy đủ trong thời gian là nửa năm kể từ thời điểm cuộc họp Đại hội cổ đông thường niên kết thúc.
Hội đồng quản trị sẽ đưa ra danh sách những cổ đông được thanh toán cổ tức, đưa ra ngưỡng cổ tức được thanh toán ở mỗi cổ phần, thời hạn và cách thức trả trễ nhất là 30 ngày trước khi thanh toán cổ tức. Thông báo về việc thanh toán cổ được sẽ gửi qua cách thức bảo đảm đến cổ đông dựa trên địa chỉ đăng ký ở sổ đăng ký cổ đông không quá 2 tuần trước khi tiến hành thanh toán cổ tức. Thông phải cần bao gồm những mục nội dung chi tiết như:
Tên doanh nghiệp và địa chỉ trụ sở chính doanh nghiệp
Các thông tin cơ bản gồm họ tên, địa chỉ thường trú, số thẻ chứng minh nhân dân, hộ chiếu hay xác thực cá nhân theo quy định ở những đối tượng cổ đông cá nhân.
Tên, mã số công ty hay số quyết định hình thành doanh nghiệp, địa chỉ trụ sở chính khi cổ đông là các tổ chức.
Số lượng cổ phần của từng hình thức cổ đông, các ngưỡng cổ tức với từng ngưỡng cổ phần cùng toàn bộ cổ tức để chi trả với cổ đông này.
Thời gian và cách thức thanh toán cổ tức.
4. Ưu và Nhược điểm các cách chia cổ Tức:
4.1 Trả cổ tức bằng tiền mặt:
Ưu điểm của thanh cổ tức qua tiền mặt:
Đem lại một sự chắc chắn và đảm bảo với cổ đông khi muốn sinh lời ở đầu tư cổ phiếu. Với các nhà đầu tư phòng thủ thì việc nhận lại tiền từ các doanh nghiệp, có tính chất bảo đảm hơn nhiều so với việc doanh nghiệp giữ tiền và đi theo các cơ hội sinh lời cao mà không đảm bảo.
Thể hiện được doanh nghiệp đang nắm giữ dòng tiền vững chắc, bảo đảm khi đầu tư. Cần chú ý về thời gian thanh toán trong dài hạn, ổn định và có sự phát triển về cổ tức, chú ý với những doanh nghiệp vay tiền để thanh toán cổ tức.
Nhược điểm của thanh cổ tức qua tiền mặt.
Phải đóng thuế 2 lần. Đóng lần đầu là mức thuế thu nhập công ty, khoảng từ 20-22%. Nhưng phụ thuộc vào lĩnh vực đặc trưng mỗi khu vực mà cơ các ưu đãi thuế khác nhau. Khoản thuế tiếp theo đó là về thuế thu nhập cá nhân, các cổ đông chịu ở mức khoảng 5%. Khi doanh nghiệp thanh toán cổ tức 2000đ thì cổ đông nhận được 1900đ.
Ở các công ty đang gặp phải nhiều khó khăn về mặt tài chính hay công ty đang đi lên một cách nhanh thì việc chi trả cổ tức qua tiền mặt sẽ khiến các công ty không có đủ nguồn lực để mở rộng sản xuất kinh doanh, từ đây chậm đi tốc độ phát triển.
4.2 Cổ tức bằng cổ phiếu hay cổ phiếu thưởng:
Bản chất của chia cổ tức thông qua cổ phiếu thưởng:
Không có nhiều sự khác nhau về mặt tài chính hay kinh doanh mà chỉ có sự thay đổi ở việc bút toán kế toán.
Với những nhà đánh giá cơ bản hoặc đầu tư giá trị thì điều này sẽ không có tác dụng gì. Đây là nguyên nhân mà Berkshire Hathaway của Warren Buffett chưa có ý định phân tách hay thanh toán cổ tức qua cổ phiếu, cổ phiếu của Berkshire Hathaway có mức giá trong năm 2017 là hơn 6 tỷ cho 1 cổ phiếu loại A.
Còn về mặt phân tích kỹ thuật, đầu tư có thể sử dụng sự phấn khích của những nhà đầu tư, vì vậy nó có ảnh hưởng về tâm lý trong thời gian ngắn: khi có thông tin chia cổ tức qua cổ phiếu thì cổ phiếu sẽ lên giá.
Ưu điểm của trả cổ tức thông qua cổ phiếu:
Ở các cổ phiếu không mang tính thanh khoản cổ tức từ cổ phiếu sẽ tăng lên tính thanh khoản và giảm rủi ro thanh khoản và giảm đi giá trị hỗ trợ nhà đầu khác có thể mua cổ phiếu dễ dàng, vì vậy cổ phiếu sẽ lên giá.
Nhà đầu tư không phải đóng 2 lần thuế khi thanh toán cổ tức qua cổ phiếu. Doanh nghiệp có thể giữa lại vốn nhằm cải thiện các vấn đề của công ty hay mở rộng quy mô sản xuất, đầu tư ở các dự án có được khoản sinh lời dài hạn cho cổ đông.
Nhược điểm của chia cổ tức thông qua cổ phiếu:
Chính vì giữ nguyên vốn hóa, việc chia hay không chia không khác gì nhau nên trong khi cổ đông cần đợi từ 2 đến 3 tháng thì mới phát hành cổ phiếu đến tài khoản và có thể bán ra cổ phiếu thanh toán cổ tức.
Công ty đầu tư vào các dự án không tối ưu, điều này làm cho giá cổ phiếu càng suy giảm.
Lời kết
Và đó là các thông tin cơ bản về cổ tức và chia cổ tức mà nhà đầu tư cần quan tâm. Cổ tức là một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn đến quyết định đầu tư của các cá nhân và tổ chức đến một công ty nào đó. Nhà đầu tư cần quan tâm và tìm hiểu chi tiết các thông tin này trước khi quyết định đầu tư tiền của mình.
