Có lẽ câu hỏi thu nhập ròng là gì và thu nhập thuần là gì được rất nhiều người quan tâm. Vì khi hiểu được các chỉ số quan trọng, bạn có thể hiểu được sức khỏe tài chính của một doanh nghiệp. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu những thông tin về hai chỉ số này nhé!
1. Thu nhập ròng là gì?
Thu nhập ròng (net income được ký hiệu là NI), còn gọi được gọi là lợi nhuận ròng hay lợi nhuận sau thuế (net income after tax – NIAT). Đây là phần lợi nhuận cuối cùng mà doanh nghiệp thu được sau khi tất cả các chi phí (kể cả thuế) được trừ khỏi tổng doanh thu.
Công thức tinh:
Thu nhập ròng = Tổng doanh thu – tổng chi phí (có tính thuế)
Chỉ số NI được đề cập ở phần cuối cùng của một báo cáo tài chính doanh nghiệp. Khi đó, bạn hiểu răng phần tiền này là lợi nhuận sau cùng của một công ty. Công ty có thể sử dụng số tiền này để phân phối cho chủ sở hữu doanh nghiệp (tiền lời) hoặc đầu tư vào lại chính công ty để mở rộng kinh doanh.
Chỉ số này là một trong những chỉ số quan trọng trong việc đánh giá sức khỏe tài chính của một công ty. Bởi vì các nhà đầu tư và ngân hàng sử dụng thông tin về chỉ số NI này của công ty để quyết định xem một công ty có xứng đáng để đầu tư hay không. Nếu là một công ty công chúng thì chỉ số này được sử dụng để tính toán thu nhập trên mỗi cổ phiếu và phân phối cổ tức.
2. Thu nhập thuần là gì?
Thu nhập thuần hay còn gọi là lợi nhuận trước thuế là khoản tiền được giữ lại bởi một công ty trước khi trừ khoản tiền thuế phải nộp. Thu nhập thuần được xác định bằng cách lấy doanh thu trừ đi chi phí hoạt động trước khi tính thuế.
Cách tính thu nhập thuần
Công thức chung được sử dụng để tính thu nhập trước thuế là:
LNTT = Doanh thu – Chi phí (không bao gồm thuế)
Chỉ số hoạt động này à căn cứ để so sánh các công ty trong các khu vực pháp lý thuế khác nhau.
LNTT là một dự liệu quan trọng để nhà đầu tư đánh giá hiệu suất hoạt động của một tổ chức kinh doanh mà không tính đến yếu tố thuế. Khi loại bỏ yếu tố thuế, thu nhập thuần sẽ làm giảm tác động của biến số về thuế, từ đó đánh giá chính xác hơn về tiềm năng lợi nhuận của doanh nghiệp. Đây là căn cứ quan trọng khi so sánh ưu nhược điểm cảu các công ty.
3. Hiểu rõ thu nhập ròng và thu nhập thuần qua công thức
Để làm rõ phần so sánh, chúng ta hãy cùng xem xét lại công thức để tính thu nhập ròng (NI). NI được tính bằng cách trừ tất cả các chi phí khỏi tổng doanh thu của công ty trong một thời kỳ:
Thu nhập ròng = Tổng doanh thu – tổng chi phí (Giá vốn hàng bán, Chi phí hoạt động quản lý doanh nghiệp, Chi phí marketing, bán hàng, Lãi vay và Thuế)
Trong đó:
Tổng doanh thu – Giá vốn hàng bán = Lợi nhuận gộp
Đầu tiên, bạn hãy tính tổng lợi nhuận gộp bằng cách lấy doanh thu từ việc bán hàng và trừ đi giá vốn hàng bán. Doanh thu là số tiền công ty kiếm được bằng việc bán các sản phẩm hoặc dịch vụ của mình. Giá vốn hàng bán bao gồm bất kỳ chi phí nào liên quan đến việc trực tiếp tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ.
Lợi nhuận gộp – Chi phí hoạt động (bao gồm chi phí quản lí, bán hàng và cả chi trả lãi vay) = Lợi nhuận hoạt động, hay đây chính là thu nhập thuần (lợi nhuận trước thuế)
Thu nhập hoạt động được tính bằng cách trừ lợi nhuận gộp cho các chi phí hoạt động. Ví dụ về chi phí hoạt động là chi phí quản lý như tiền lương của nhân viên không liên quan đến việc tạo ra sản phẩm, tiền thuê máy móc, tiện ích, tiền nghiên cứu R&D, tiếp thị, khấu hao tài sản cố định,…
Bên cạnh đó, bạn cũng phải trừ tiếp các chi phí mà không liên quan đến hoạt động sản xuất sản phẩm, như tiền lãi vay phải trả.
Thu nhập thuần – Thuế = Thu nhập ròng hay chính là lợi nhuận sau thuế.
Cuối cùng bạn trừ cho thuế phải nộp và có được thu nhập ròng.
4. Ví dụ
Chúng tôi sẽ đưa cho bạn một ví dụ về cách tính toán lợi nhuận ròng NI cho công ty bánh kẹo ABC dưới đây.
Doanh nghiệp nhỏ này có doanh thu 750 triệu đồng một tháng. Chi phí sản xuất kẹo trong kỳ là 390,5 triệu đồng, do đó tổng lợi nhuận gộp sẽ là 350,5 triệu đồng. Chi phí hoạt động của công ty lên đến 120,5 triệu đồng một tháng, dẫn đến thu nhập hoạt động là 230 triệu đồng. Sau đó, ABC trừ tiếp đi khoản tiền 10,5 triệu đồng chi phí lãi vay, tạo ra thu nhập trước thuế là 219,5 triệu đồng. Sau khi các khoản thuế nhà nước và địa phương được trừ đi 20% (theo thuế trung bình Việt Nam) là 43,9 triệu đồng, công ty bánh kẹo ABC cuối cùng còn lại thu nhập ròng là 175,6 triệu đồng.
Như đã nói phía trên thì tính thu nhập ròng là số lợi nhuận mà doanh nghiệp còn lại sau khi doanh nghiệp thanh toán tất cả các chi phí của mình trong một khoảng thời gian xác định, chẳng hạn như năm tài chính hoặc quý (với công ty ABC thì nó là 1 tháng).
5. Tầm quan trọng đối với doanh nghiệp
Lợi nhuận ròng NI được sử dụng rất nhiều để tính toán các chỉ số như tỷ suất lợi nhuận ròng và dòng tiền hoạt động. Các ngân hàng sẽ dựa trên chỉ số NI của doanh nghiệp để quyết định việc cho vay vốn, và các nhà đầu tư cũng dựa vào đó để lựa chọn công ty đầu tư.
Các công ty sử dụng thu nhập ròng để tính toán thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS). Đây là một thước đo lợi nhuận được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới, để báo cáo cho các cổ đông và các nhà đầu tư khác biết lợi nhuận họ nhận được trong 1 năm khi mua cổ phiếu của công ty.
Thu nhập ròng cũng được sử dụng để tính toán tỷ suất lợi nhuận ròng. Đây là tỷ số biểu thị có bao nhiêu doanh thu được chuyển thành lợi nhuận thực tế sau khi các chi phí được thanh toán hoàn toàn. Các công ty hoạt động hiệu quả hơn có tỷ lệ phần trăm hoặc tỷ suất lợi nhuận cao hơn. Tuy nhiên, chỉ số này sẽ thay đổi tùy theo ngành. Và nhiều khi cùng một ngành cũng khác nhau do số tiền đóng thuế không giống nhau giữa các công ty, khu vực,… mà chúng tôi đã giải thích ở trên (rằng thu nhập thuần sẽ khắc phục được vấn đề này).
6. Kết
Đối với chủ doanh nghiệp hay một nhà đầu tư thì việc hiểu được sức khỏe tài chính của doanh nghiệp mình, hay doanh nghiệp mình muốn đầu tư là rất quan trọng. Có nhiều yếu tố để bạn xem xét nhưng sau cùng thì có lẽ cái quan trọng nhất vẫn là chỉ số lợi nhuận ròng NI. Bởi vì cho biết liệu công ty bạn quan tâm có tạo ra lợi nhuận hay không, và với tỷ suất bao nhiêu, sẽ đem lại cho bạn bao nhiêu tiền…
Hy vọng sau khi đọc xong bài viết này, các bạn đã hiểu rõ về thu nhập ròng là gì, thu nhập thuần là gì, sự khác nhau và công thức tính của hai chỉ số này rồi, chúc bạn hiểu sâu và phân tích đúng những gì mình cần trước khi đầu tư vào một công ty nhé!
