Một trong số các sàn đầu tư chứng khoán có quy mô lớn nhất nước ta chắc chắn phải nói đến sàn Upcom. Đây là sàn giao dịch có thể mua bán những mã chứng khoán mà chưa niêm yết trên sàn HOSE và sàn HNX. Sàn đầu tư Upcom được xem như là một nơi mà nhũng mã cổ phiếu sẽ được thử nghiệm lên sàn giao dịch trước khi đến với HNX hay sàn HOSE. Bài viết sẽ cung cấp thông tin về giới thiệu sàn Upcom cũng như sàn Upcom khác gì sàn HOSE, HNX?
1. Sàn Upcom là gì?
Sàn Upcom hay còn được gọi với tên là Unlisted Public Company Market, sàn bắt đầu đi vào hoạt động vào 2009 và là sàn giao dịch chứng khoán công ty đại chúng chưa niêm yết. Sàn được tổ chức giao dịch tổ chức do sở đầu tư chứng khoán Hà Nội và có thể bảo đảm tin tưởng.
Hàng hoá khi được mua bán ở sàn Upcom ngày nay sẽ có cổ phiếu, trái phiếu chuyển đổi được những doanh nghiệp đại chúng niêm yết ở sở đầu tư chứng khoán phát hành.
Đa phần những doanh nghiệp khi được niêm yết ở sàn Upcom là các doanh nghiệp chưa có đủ các tiêu chí nhằm được niêm yết ở HNX và HOSE. Vì vậy mà sàn được xem là bên trung chuyển của những mã cổ phiếu trước khi niêm yết ở sàn HNX và HOSE. Bên cạnh đó sàn còn tạo ra sự thuận lợi hơn cho những cổ phiếu được niêm yết ở 2 sàn này về sau. Vậy thì sàn Upcom khác gì sàn HOSE, HNX?
Sàn Upcom có những nhóm cổ phiếu nào?
Ở sàn Upcom sở hữu 3 nhóm cổ phiếu và được phân loại dựa vào quy mô của tổ chức phát hành, chi tiết sẽ là:
Nhóm Upcom Large: đây là nhóm cổ phiếu tập trung của các mã cổ phiếu trong nhóm tổ chức phát hành cùng với mức vốn chủ sở hữu ít nhất là 1000 tỷ.
Nhóm Upcom Medium: đây là nhóm cổ phiếu tập trung của các mã chứng khoán trong nhóm tổ chức phát hành cùng mức vốn chủ sở hữu biến động từ 300 cho đến nhỏ hơn 1000 tỷ.
Nhóm Upcom Small: đây là nhóm cổ phiếu tập trung các mã chứng khoán trong nhóm những tổ chức phát hành sở hữu mức vốn từ 10 tỷ cho đến nhỏ hơn 300 tỷ.
Từ đây có thể thấy được rằng cổ phiếu khi được phát hành ra từ những công ty lớn mang giá trị cao và khả năng phát triển ổn định. Còn nhóm cổ phiếu khi được những công ty nhỏ hơn phát hành thì có giá trị thấp nhưng đổi lại tiềm năng đột phá doanh số với cổ đông khi mà giá cổ phiếu có sự biến động mạnh.
2. Sàn Upcom khác gì sàn HOSE, HNX?
Để có thể tìm hiểu được điểm khác nhau giữa những sàn như OTC, Upcom, HNX hay HOSE thì phải xem qua các yếu tố về ưu nhược điểm trên sàn như sau:
Ưu điểm
Sàn giao dịch Upcom được kiểm soát và quản lý từ Sở đầu tư chứng khoán Hà Nội, qua đây mà khi nhà đầu tư gia nhập giao dịch ở sàn sẽ được bảo đảm hơn về quyền lợi và sự rõ ràng, minh bạch, giảm thiểu rủi ro.
Thông qua việc gia nhập vào sàn Upcom thì người dùng có thể xem qua các thông tin về công ty từ hệ thống dữ liệu đến từ Sở đầu tư chứng khoán Hà Nội. Bên cạnh đó, bên mua và bán ở trên sàn cũng sẽ giao dịch một cách dễ dàng cổ phiếu tập trung từ nền tảng giao dịch của HNX.
Lợi ích của sàn giao dịch Upcom cùng với những doanh nghiệp qua việc niêm yết chứng khoán ở sàn Upcom tạo cơ sở nhằm tạo sự thuận tiện hơn với những doanh nghiệp nhằm được niêm yết ở HNX hay HOSE về sau. Niêm yết mã chứng khoán ở Upcom cũng hỗ những doanh nghiệp tiếp cận nhiều người dùng hơn.
Nhược điểm
Nếu so với HOSE hay sàn HNXX thì mã chứng khoán ở sàn Upcom sẽ có độ rủi ro lớn hơn. Mức giá đầu tư ở Upcom cũng thấp là vì nguyên nhân này. Nhưng nếu chịu khó đánh giá và tìm hiểu thì nhà đầu tư sẽ có thể sinh lời khá cao ở sàn Upcom.
Ở sàn giao dịch Upcom có một vài mã cổ phiếu mang tính thanh khoản nhỏ hay mã chứng khoán không còn giao dịch nữa.
Sàn Upcom được xem là thích hợp cho việc đầu tư cơ hơn là đầu tư. Lý do chính là sàn có độ biến động ở mức 15% và lớn hơn nhiều so với 2 sàn giao dịch kia là HNX 10% và sàn HOSE 7,5%.
Giữa 3 sàn Upcom, HNX và HOSE thì Upcom được xem là có tiêu chuẩn nhỏ hơn.
3. Quy định giao dịch trên sàn chứng khoán Upcom
Hình thức giao dịch
Sàn đầu tư Upcom sở hữu 2 cách thức đầu tư chủ yếu bao gồm:
Cách thức thỏa hiệp điện tử: ở cách thức này thì đầu tiên phía đại diện cho bên đầu tư sẽ thực hiện việc điền lệnh và những yêu cầu xác định và tiếp theo chọn lệnh thích ứng để phục vụ mục tiêu tiến hành giao dịch.
Cách thức thoả thuận bình thường: ở dạng này thì phía người mua và bán sẽ tự thống nhất về khối lượng và ngưỡng giá trước với nhau, về sau doanh nghiệp chứng khoán tiến hành việc điền kết quả đầu tư ở hệ thống.
Quy tắc khớp lệnh
Để các lệnh giao dịch có thể được khớp ở sàn Upcom thì cần phải đi theo những quy tắc hoạt động như sau:
Ưu tiên về thời gian: lệnh đặt trước sẽ được khớp trước nếu như các lệnh có mức giá ngang bằng
Ưu tiên về giá: khớp lệnh bán được ưu tiên với bên có mức giá thấp hơn, còn nếu mua thì là cao hơn.
Thời gian giao dịch
Việc sàn chứng khoán Upcom bắt đầu giao dịch khi nào là điều mà không phải ai cũng nắm rõ, đây cũng là điểm có chỗ khác với sàn HOSE hay HNX, thời gian giao dịch ở sàn như sau
Sàn Upcom bắt đầu hoạt động ở các ngày hành chính kể từ thứ 2 đến thứ 6 mỗi tuần trong khoảng giờ là từ 9 đến 15h từ 11h30 đến 13h. Chi tiết thì thời gian mà các giao dịch được thực hiện ở sàn theo các phương thức như sau:
Từ 9 cho đến 11h30: cách thức đầu tư khớp lệnh liên tục và thoả thuận
Từ 11h30 đến 13h là thời gian nghỉ
Từ 13h đến 15h: cách thức khớp lệnh liên tục II và các thỏa thuận.
Đơn vị giao dịch
Ở hình thức đầu tư khớp lệnh theo lô chẵn thì đơn vị đầu tư ở mức 100 cổ phiếu hay trái phiếu
Với hình thức đầu tư khớp lệnh hay thỏa thuận dựa vào lô lẻ, đơn vị đầu tư sẽ từ 1 đến 99 cổ phiếu hay trái phiếu.
Ở các đơn vị đầu tư thỏa thuận sẽ không cần có yêu cầu về đơn vị
Đầu tư dựa vào lô lẻ và đầu tư thỏa thuận không được tiến hành trong ngày đầu tiên thực hiện mua bán cổ phiếu mới niêm yết hay vừa mới trở lại sau khoảng 25 ngày ngừng giao dịch. Chỉ sau khi đã xác thực ngưỡng giá tham chiếu qua kết quả phương thức dạng khớp lệnh liên tục thì các đầu tư lô lẻ hay thỏa thuận mới được thực hiện.
Ở tình huống mà đầu tư dựa vào lô lẻ không thường diễn ra, chỉ khi loại cổ phiếu hiếm ở thị trường thì nhà giao dịch mới tiến hành mua cổ phiếu đó cùng số lượng ít, vì vậy mà việc đầu tư lô lẻ có tính thanh khoản nhỏ.
Lời kết
Và đó là những thông tin về sàn Upcom là gì cũng như so sánh sàn Upcom khác gì sàn HOSE, HNX mà nhà đầu tư cần quan tâm. Đây là một trong số các sàn giao dịch lớn ở nước ta tuy nhiên sự biến động của sàn là khá lớn do đó mà nhà đầu tư cần cân nhắc tìm hiểu.
