Cùng với sàn HOSE và HNX thì sàn UPCOM và sàn OTC là những “gam màu” sinh động tạo nên bức tranh thị trường chứng khoán của Việt Nam. Trong đó, UPCOM và OTC tuy “sinh sau đẻ muộn” nhưng đã và đang là những sàn chứng khoán hỗ trợ đắc lực cho việc mua bán các sản phẩm: cổ phiếu, trái phiếu, v.v. Vậy, giữa hai sàn UPCOM và OTC, đâu là sự đầu tư hiệu quả? Cùng theo dõi bài viết để có câu trả lời chính xác nhé!
1. Tổng quan về sàn UPCOM và sàn OTC
Đầu tiên, cùng Top Trading Forex tổng hợp những thông tin về sàn OTC và UPCOM là gì nhé!
1.1 Sàn giao dịch chứng khoán UPCOM
UPCOM là sàn giao dịch chứng khoán hoạt động dưới trướng của Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội – HNX. Sàn UPCOM là địa chỉ giao dịch cho các công ty đại chúng đang “quá độ” trong quá trình niêm yết tại sàn. Hiện tại, sàn UPCOM đang có số lượng cổ phiếu lớn nhất
Cụ thể chiếm 50% số lượng cổ phiếu trên tổng số cổ phiếu của 3 sàn HNX + HOSE + UPCOM).
1.2 Sàn giao dịch chứng khoán phi tập trung OTC
Nếu UPCOM, HNX và HOSE là các sàn chứng khoán có mặt bằng giao dịch thì OTC là sàn giao dịch chứng khoán phi tập trung. Tức là, các hoạt động giao dịch chứng khoán được thực hiện giữa người mua và người bán thông qua phương tiện truyền thông (tiếp nhận sản phẩm, đàm phán, đấu thầu, v.v). Sau đó, hai bên đối tác đến giao dịch tại quầy ở các công ty chứng khoán.
Sàn chứng khoán phi tập trung OTC ra đời từ năm 2006, trước 3 năm so với sàn UPCOM. Đến nay, OTC đang liên tục nhận được sự ủng hộ của không ít nhà đầu tư, bởi tính linh hoạt trong thời gian giao dịch, phương thức trao đổi, mua bán sản phẩm phù hợp với thời đại 4.0.
2. So sánh giữa sàn OTC và UPCOM
Trước khi đưa ra quyết định lựa chọn sàn giao dịch chứng khoán phù hợp, bạn cần phân biệt được sàn UPCOM và sàn OTC.
2.1 Giống nhau
- Đều là sàn giao dịch chứng khoán, cho phép các hoạt động: Theo dõi biến động thị trường chứng khoán, mua/bán cổ phiếu, trái phiếu và thực hiện các lệnh giao dịch khác.
- Cả UPCOM và OTC đều là nơi “chứa đựng” những cổ phiếu chưa niêm yết tại sàn.
- Các nhà đầu tư có thể kiếm lời tại OTC và UPCOM. Tuy nhiên, cả 2 sàn đều chứa những tiềm ẩn rủi ro nhất định.
2.2 Khác nhau
| Tiêu chí đánh giá | Sàn OTC | Sàn UPCOM |
| Bản chất | Đây là sàn giao dịch chứng khoán phi tập trung. Mọi hoạt động trao đổi, mua bán chứng khoán được thỏa thuận giữa hai bên đối tác qua phương tiện truyền thông. | Sàn giao dịch tập trung |
| Mức độ rủi ro | Rủi ro cao hơn, do sàn OTC hoạt động tự phát, không chịu sự quản lý của cơ quan nào. Hoạt động giao dịch thông qua nhà môi giới | Sàn giao dịch có sự giao dịch tập trung, chịu sự quản lý và bảo vệ của pháp luật. |
| Cách thức giao dịch chứng khoán | Tìm mua cổ phiếu qua các hội nhóm, forum, nhà môi giới chứng khoán | Thực hiện hoạt động mua, bán cổ phiếu tại sàn bằng cách đặt lệnh. |
| Giá cổ phiếu, trái phiếu | Giá không công khai, chỉ người mua và người bán biết, dẫn đến tình trạng giá bị chênh lệch lớn | Giá công khai minh bạch tại sàn. Sự biến động của giá chỉ phụ thuộc vào luật cung cầu, thị trường kinh tế, v.v. |
| Lợi nhuận mang lại | Nhiều đánh giá cho rằng lợi nhuận mang lại khi giao dịch với OTC cao hơn | Lợi nhuận thấp hơn |
| Thời gian giao dịch | Giao dịch mọi lúc, mọi nơi | Thời gian giao dịch phụ thuộc vào quy định của Sở chứng khoán. |
| Phương thức giao dịch | Chủ yếu là giao dịch thỏa thuận | Giao dịch khớp lệnh định kỳGiao dịch khớp lệnh liên tục |
Những đánh giá trên chỉ mang tính chất khách quan, các nhà đầu tư có thể tham khảo thêm nhiều thông tin khác nhau để có nhận định đúng về từng sàn giao dịch chứng khoán.
Xét khách quan, không có sàn giao dịch chứng khoán hiệu quả tuyệt đối. Muốn có kết quả đầu tư như mong muốn, bạn phải lựa chọn sàn chứng khoán phù hợp với nhu cầu giao dịch của mình.
3. Giữa sàn UPCOM và sàn OTC, đâu mới là sự đầu tư hiệu quả?
Ví dụ, nếu bạn muốn “đánh liều” đầu tư chứng khoán để thu lợi nhuận nhanh, bạn có thể chọn sàn OTC. Sàn giao dịch này được nhiều nhà đầu tư đánh giá cao về mặt lợi nhuận. Bất cứ nơi đâu, bất cứ lúc nào, nhà đầu tư cũng có thể giao dịch chứng khoán. Tuy nhiên, để tham gia sàn OTC, nhà đầu tư cần có hiểu biết về chứng khoán, có tiềm lực tài chính đủ mạnh. Hơn hết, OTC tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, nếu không cẩn thận, nhà đầu tư sẽ “trắng tay”.
Ngược lại, nếu cảm thấy mức độ am hiểu thị trường của bản thân chưa tốt, tài chính không đủ mạnh và cần tìm một địa chỉ giao dịch an toàn hơn, bạn nên lựa chọn UPCOM. UPCOM tuy kém cạnh với HOSE và HNX nhưng vẫn là sàn chứng khoán tập trung có tiếng tại thị trường Việt Nam. Lại những năm gần đây, UPCOM đang cải thiện rõ rệt về bộ duyệt, sẵn sàng là “bước đệm” chất lượng cao cho các mã cổ phiếu đang trên đà niêm yết tại HOSE và HNX.
Hãy nhớ rằng, quyền quyết định là ở bạn, hãy cẩn trọng khi lựa chọn sàn giao dịch phù hợp với nhu cầu, thời gian, điều kiện tài chính, mức độ am hiểu của bản thân. Sau đó, từng bước lên kế hoạch hành động để mang lại lợi nhuận cao nhất.
4. Một số lưu ý khi lựa chọn sàn đầu tư chứng khoán
Không chỉ sàn UPCOM và sàn OTC, bất kể khi nào nhà đầu tư muốn lựa chọn sàn giao dịch chứng khoán cũng cần ghi nhớ những lưu ý sau đâu:
- Xác định mục đích đầu tư: Bạn cần xác định rõ hướng đầu tư của mình là gì? Là đầu tư cổ phiếu, trái phiếu hay chứng chỉ quỹ, khối lượng giao dịch nhiều hay ít, v.v. Từ đó mới chọn sàn chứng khoán phù hợp. Ví dụ, nếu muốn giao dịch chứng chỉ quỹ thì nhà đầu tư buộc phải chọn 1 trong 2 sàn HNX hoặc HOSE.
- Thời gian giao dịch: Nếu chọn các sàn giao dịch chứng khoán tập trung, nhà đầu tư phải tuân theo giờ giới nghiêm của Sở giao dịch chứng khoán. Tuy nhiên, nếu bạn không có nhiều thời gian để thực hiện lệnh trong khung giờ hoạt động của sàn chứng khoán tập trung thì OTC chắc chắn là sự lựa chọn “để dành”.
- Mức độ an toàn, tính bảo mật: Tuy sàn chứng khoán nào cũng có tính rủi ro nhưng xét cho cùng thì các sàn chứng khoán tập trung an toàn hơn rất nhiều so với sàn OTC. Cho nên, nếu bạn mới tập chơi chứng khoán thì không nên đánh liều vào thị trường chứng khoán phi tập trung. Hãy chọn UPCOM, HOSE hoặc HNX để bắt đầu hành trình kiếm tiền từ chứng khoán.
- Đừng bao giờ chủ quan: Chứng khoán là trường đua không dành cho những ai vội vàng, lười tìm tòi sáng tạo. Thị trường luôn luôn biến động và thay đổi theo nhiều chiều hướng khác nhau, trong khi chứng khoán quan hệ mật thiết với nền kinh tế thị trường, chính trị, văn hóa. Nếu bạn lơ là đến các sự kiện xảy ra hàng ngày, việc đầu tư chứng khoán có thể thất bại.
- Lường trước mọi rủi ro: Rủi ro là điều không ai mong muốn, nhưng bạn nên chuẩn bị tinh thần cho những đợt tấn công, scam, thua lỗ, v.v có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
5. Lời kết
Thật khó để đặt lên bàn cân giữa sàn UPCOM và sàn OTC bởi mỗi sàn giao dịch chứng khoán đều có những điểm mạnh và hạn chế khác nhau. Tuy nhiên, từ các phân tích tổng quan trên đây về OTC và UPCOM, hy vọng các nhà đầu tư đã có góc nhìn đa chiều hơn về các sàn chứng khoán hiện tại. Chúc bạn lựa chọn được sàn giao dịch phù hợp và có hướng đầu tư hiệu quả trong tương lai.
