Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều sàn chứng khoán. Trong đó, HSX là một trong những sàn lớn nhất được nhiều người lựa chọn. Vậy HSX là sàn gì? Bài viết sau đây chúng tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết về các chỉ số chứng khoán và những quy định khi giao dịch trên HSX.
1. Sàn HSX là gì?
HSX còn có tên gọi khác là HOSE viết tắt từ Ho Chi Minh Stock Exchange, được thành lập năm 1998. HSX là sàn chứng khoán lớn nhất tại Việt Nam hiện nay và được Sở giao dịch chứng khoán TP HCM chịu trách nhiệm tổ chức và quản lý.
Hiện nay, sàn HSX mở ra nhằm để thực hiện giao dịch mua bán cho các cổ phiếu của công ty đại chúng. Ngoài ra, các chỉ số chứng khoán VN-Index đại diện cho mọi biến động trên sàn. Cho đến nay, HSX hoạt động rất lớn mạnh với số vốn điều lệ ít sàn chứng khoán nào đạt được đó là 1 nghìn tỷ đồng. Đặc biệt, mỗi ngày HSX hoạt động với hơn 300.000 lệnh đặt khớp.
2. Các chỉ số chứng khoán trên sàn HSX hiện nay
Chỉ số chứng khoán còn được gọi là bộ chỉ số Hose – Index. Đối với sàn HSX, các chỉ số chứng khoán chiếm ưu thế hơn 90% giá trị giao dịch. 80 giá trị vốn hóa toàn thị trường đã được niêm yết tại HSX. Tuy nhiên, HSX đưa ra các tiêu chí lựa chọn đối với bộ chỉ số các cổ phiếu thành phần. Gồm: Tư cách cổ phiếu, tỷ lệ tự do chuyển nhượng và tính thanh khoản. Cụ thể các chỉ số chứng khoán trên HSX như sau:
2.1 Chỉ số VN – Index
Mặc dù VN-Index là chỉ số có từ lâu trên HSX giúp tổng hợp sự biến động giá của tất cả các cổ phiếu trên sàn. Thế nhưng, VN-Index có mặt hạn chế riêng là không tính tỷ lệ tự do chuyển nhượng và tính thanh khoản của mỗi cổ phiếu. Do đó, khi chỉ số tăng hay giảm quá mức cũng không đánh giá được sự biến động của toàn thị trường.
Vì vậy, HSX ra đời nhằm khắc phục mặt hạn chế này để tạo nền tảng phát triển cho các sản phẩm phát sinh trên thị trường.
2.2 Chỉ số VNALLshare
VNALLshare là chỉ số vốn hóa của các cổ phiếu trên HSX. Đảm bảo đáp ứng được các tiêu chí cần có trên sàn HSX như: Sàng lọc về tư cách, tính thanh khoản hay free-float,… Trong đó:
- Giá trị cơ sở: 560.19
- Tỷ trọng vốn hóa đối với các cổ phiếu lẻ giới hạn 10%
- Số lượng cổ phiếu thành phần có sự biến động.
2.3 Chỉ số VN30
Đây là chỉ số đo lường về tính thanh khoản và vốn hóa thị trường của chỉ số VNALLshare của 30 công ty đứng đầu. Để nằm vào top 30 công ty này đòi hỏi đơn vị đó phải thuộc top 90% giá trị giao dịch tích lũy VNALLshare.
Bên cạnh đó, 20 cổ phiếu đứng đầu sẽ được tính theo giá trị tích lũy và vốn hoá thị trường. 10 cổ phiếu còn lại sẽ chọn lọc theo hạng từ 21 đến 40 và các cổ phiếu nằm trong VN30 kỳ trước sẽ có lợi thế hơn.
- Giá trị cơ sở: 313.34
- Yêu cầu tỷ trọng vốn hóa: Cổ phiếu đơn lẻ 10% và 15% cho các cổ phiếu còn lại.
- Gồm 30 cổ phiếu thành phần.
2.4 Chỉ số VNMidcap
VNMidcap là chỉ số có độ đo lường rộng hơn về mức tăng trưởng trong top 70 công ty đứng đầu. Không tính cổ phiếu của các công ty nằm trong VN30. Các công ty còn lại sẽ được nằm trong top 70 của VNMidcap với điều kiện phải có vốn hóa thị trường và giá trị giao dịch tích lũy lớn nhất.
- Giá trị cơ sở của VNMidcap: 560.19
- Giới hạn tỷ trọng: 10% đối với cổ phiếu đơn lẻ.
- Gồm 70 cổ phiếu thành phần.
2.5 Chỉ số VN100
VN100 là một chỉ số vốn hóa của sàn chứng khoán HSX, kết hợp giữa 70 cổ phiếu thành phần VNMidcap và 30 cổ phiếu của VN30.
- Chỉ số cơ sở: 560.19
- 10% giới hạn tỷ trọng
- 100 cổ phiếu thành phần.
2.6 Chỉ số VNSmallcap
Đây là chỉ số dùng để đo mức tăng trọng của các công ty nhỏ sau khi trừ hết cổ phiếu thành phần của VN100. Trong đó, giá trị cơ sở của VNSmallcap bằng với VN100 và VNMidcap là 560.19. Tỷ số vốn hóa chiếm 10% và không cố định số lượng cổ phiếu thành phần.
2.7 Các chỉ số ngành
Sàn HSX có tổng cộng 10 chỉ số ngành đã được niêm yết trên sàn. Nhà đầu tư có thể cập nhật tin tức 6 tháng/1 lần để biết được bộ chỉ số ngành mà HSX đưa ra.
3. Tiêu chí sàng lọc bộ chỉ số trên sàn HSX
Cũng như các sàn chứng khoán khác, để đảm bảo sự phát triển của sàn cũng như xây dựng bộ chỉ số Hose-Index phù hợp. Sở giao dịch chứng khoán TP. HCM đã đưa ra 3 tiêu chí chính gồm: Tư cách cổ phiếu, tỷ lệ tự do chuyển nhượng và tính thanh khoản. Cụ thể các tiêu chí đó được quy định như sau:
3.1 Tư cách cổ phiếu
Sàn chứng khoán HSX bắt buộc thời gian niêm yết là 6 tháng tính đến ngày chốt dữ liệu. Nếu cổ phiếu mắc một trong các lỗi sau đây sẽ không được xem xét và bị hủy:
- Lỗi vi phạm công bố thông tin
- Cổ phiếu đang bị kiểm soát hoặc kiểm soát đặc biệt.
- Cổ phiếu bị tạm ngừng giao dịch trong 3 tháng từ khi chốt dữ liệu xem xét.
3.2 Tỷ lệ tự do chuyển nhượng
Tỷ lệ này còn được gọi theo tên tiếng Anh lad Free-Float. Để sàng lọc bộ chỉ số trên HSX bắt buộc tỷ lệ Free-Float phải cao hơn 10% đối với công ty hay doanh nghiệp.
3.3 Thanh khoản
Về tính thanh khoản yêu cầu bắt buộc là cổ phiếu có tỷ suất quay vòng nhỏ nhất là 0.05%. Để biết tỷ suất quay vòng có thể tính theo công thức:
Tỷ suất quay vòng = Giá trị giao dịch/giá trị vốn hóa Free-Float.
4. Những quy định khi giao dịch trên sàn HSX bạn cần biết
Để có thể giao dịch thuận lợi trên sàn chứng khoán HSX bạn cần tuân thủ các quy định dưới đây.
4.1 Điều kiện để niêm yết chứng khoán trên sàn HSX
Mặc dù HSX luôn mở ra cơ hội đầu tư phát triển và giao dịch cổ phiếu cho các công ty, doanh nghiệp. Tuy nhiên, để niêm yết chứng khoán trên sàn đòi hỏi các đơn vị đó phải đáp ứng đủ các điều kiện sau:
- Thời gian hoạt động của doanh nghiệp từ 2 năm trở lên và đứng tên là một công ty cổ phần.
- Đảm bảo nguồn vốn điều lệ tính đến khi đăng ký ít nhất là 120 tỷ đồng.
- Chỉ số lợi nhuận trên vốn tối thiểu 5%.
- Kinh doanh có lãi trong 2 năm liên tiếp và bắt buộc không nợ quá hạn trên 1 năm.
- Công ty, doanh nghiệp phải có ít nhất 300 cổ đông và cổ phiếu của họ kèm theo là 20% so với cổ phiếu quyền biểu quyết.
- Trong 6 tháng đầu cổ đông phải giữ 100% cổ phiếu và giảm xuống 50% so với 6 tháng tiếp theo.
4.2 Thời gian thực hiện giao dịch
Tùy vào mỗi cổ phiếu hay chứng chỉ để có thời gian giao dịch tương ứng. Tính đến thời điểm hiện tại, Sở giao dịch chứng khoán TP HCM quy định thời gian như sau:
- Giao dịch định kỳ từ 9 giờ đến 9 giờ 15
- Giao dịch khớp lệnh và thời gian thỏa thuận: 9h15 đến 11h30.
- Thời gian nghỉ giữa phiên giao dịch từ: 11h30 – 13h
- Tiếp tục giao dịch khớp lệnh và thỏa thuận từ: 13h đến 14h30.
- Đóng cửa giao dịch định kỳ: từ 14h30 – 14h15
- Phiên giao dịch thỏa thuận giữa hai bên: Từ 14h15 – 15h.
4.3 Đơn vị giao dịch và yết giá
Hai đơn vị này được quy ước khác nhau.
Đơn vị giao dịch
Giao dịch lô chẵn là 10 cổ phiếu, giao dịch thỏa thuận tối thiểu 20.000 cổ phiếu bao gồm chứng chỉ quỹ đóng và ETF. Ngoài ra, chứng quyền tối đa của giao dịch lô chẵn phải đạt 500.000 đơn vị/lệnh.
Đơn vị yết giá
Thị giá dưới 10.000 đồng được yết là 10 đồng. Thị giá 10.000 – 49.950 đồng là 50 đồng và trên 50.000 đồng yết giá là 100 đồng.
4.4 Biên độ giao dịch
Sàn chứng khoán HSX đưa ra biên độ giao dịch sau đây:
- ± 7% cổ phiếu và tất cả các chứng chỉ cho ngày giao dịch lại sau khi tạm dừng giao dịch trên 25 ngày.
- ± 20% cho giao dịch lần đầu hoặc trở lại sau khi tạm dừng trên 25 ngày.
- Đối với trái phiếu không có quy định về biên độ giao dịch.
4.5 Lệnh giao dịch
Đối với lệnh giao dịch gồm có lệnh ATO dùng khi khớp lệnh định kỳ mở cửa. Ngược lại, đối với các lệnh LO, MP, ATC dùng khi phiên khớp lệnh định kỳ đóng cửa.
4.6 Quy định sửa và hủy lệnh giao dịch
Đối với ATO và ATC không được phép sửa hoặc hủy khi giao dịch. Mặt khác, có thể sửa hoặc hủy lệnh LO và MP liên tục trong phiên khớp lệnh.
4.7 Quy định thanh toán
Trong sàn HSX, cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đóng, ETF có thời gian thanh toán được công bố như sau:
- Đối với khớp lệnh: sau 4h15 chiều ngày T+2
- Đối với thỏa thuận: sau 4h15 chiều ngày T+2
- Đối với trái phiếu: sau 4h15 chiều ngày T+1
Nếu đáo hạn chứng quyền thì nó sẽ được chốt dưới trạng thái có lãi. Thời gian thanh toán là sau 5 ngày tính từ ngày đáo hạn. Phương thức thanh toán sẽ là chuyển khoản.
Hy vọng rằng, qua bài viết trên sẽ giúp bạn biết được sàn HSX là gì và các chỉ số chứng khoán cũng như những quy định khi giao dịch trên HSX. Thông qua các chỉ số đó sẽ giúp nhà đầu tư nắm bắt được thị trường chứng khoán hiện tại. Đồng thời, đưa ra các quyết định đầu tư sáng suốt để thu về lợi nhuận cao nhất.
Tổng hợp: toptradingforex.com