IPO là gì? Có thể hiểu đây là hoạt động phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) và khi đó, một công ty tư nhân bắt đầu “công khai” trở thành công ty đại chúng. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về IPO qua bài viết sau nhé.
1. IPO là gì?
IPO là viết tắt của từ Initial Public Offering trong tiếng Anh, có nghĩa là “phát hành lần đầu ra công chúng” để huy động vốn từ họ một cách rộng rãi. Quá trình này xảy ra khi cổ phiếu của một công ty tư nhân lần đầu tiên được niêm yết công khai trên sàn giao dịch chứng khoán.
IPO lần đầu tiên diễn ra tại Sở giao dịch chứng khoán Amsterdam vào tháng 3 năm 1602, khi Công ty Đông Ấn Hà Lan tiến hành IPO, biến nó trở thành công ty “đại chúng” đầu tiên trên thế giới (đôi khi quá trình này gọi là công ty “niêm yết”). Sau khi IPO hoàn tất, các nhà đầu tư có thể tự do mua và bán cổ phiếu trên thị trường (sàn giao dịch chứng khoán) với điều kiện là có một người/nhóm/quỹ sẵn sàng hoàn thành hành động ngược lại với mức giá đã định.
2. Lý do các nhà đầu tư quan tâm IPO?
“IPO bump” hay “Cú hích IPO” là một thuật ngữ được áp dụng cho sự gia tăng ngay lập tức của giá cổ phiếu khi mà một cổ phiếu trải qua ngay sau khi niêm yết. Seeking Alpha đã báo cáo mức tăng của các công ty Biopharma là 141% trong năm 2016 – một mức lợi nhuận đáng kinh ngạc phải không. Nhưng sự thật là ngoài các công ty đạt được thành công tốt, thì cũng còn rất nhiều công ty khác không đạt được, hoặc tệ hơn là đi theo một hướng hoàn toàn khác.
Các phương tiện truyền thông rất thích quảng bá về các đợt IPO của những công ty con cưng của “kỳ lân công nghệ”. Bất cứ khi nào có tin đồn IPO về một công ty, bạn sẽ thấy rất nhiều tin tức được đưa ra. Tuy nhiên không phải tin đồn nào cũng trở thành hiện thực và khi chúng xảy ra thật, thì những lời bàn tán xung quanh công ty này có thể dẫn đến những kết quả khác biệt trên giá cổ phiếu. Lấy Snap Inc, công ty đứng sau Snapchat, làm ví dụ điển hình cho vấn đề trên. Có thể thấy giá cổ phiếu tăng mạnh sau khi IPO nhưng chỉ ba tháng sau, giá cổ phiếu giao dịch đã thấp hơn giá cổ phiếu trước đó.
3. Làm thế nào để các công ty tiến hành IPO?
Một công ty tiến hành IPO để huy động tài chính cho hoạt động kinh doanh của mình. IPO cũng là một cơ hội quý giá để công ty nâng cao danh tiếng của mình và tạo ra sự công khai, thu hút các nhà đầu tư trên thị trường đại chúng và chứng minh cho các nhà đầu tư thấy rằng công ty sẽ tuân thủ một chế độ báo cáo và quản trị công ty nghiêm ngặt.
Có thể mất đến một năm chuẩn bị để công ty sẵn sàng và sau đó là hai tháng hoặc lâu hơn để thực hiện IPO. Nhưng công ty sẽ làm gì trong thời gian này và tại sao nó lại cần thiết? Quá trình IPO có hai giai đoạn:
- Giai đoạn chuẩn bị (bốn tháng đến một năm): giai đoạn chuẩn bị giúp công ty tiến hành IPO từ các yếu tố quản trị công ty, lập ngân sách, vốn lưu động, nhân sự, hệ thống CNTT và PR/IR. Điều này có thể liên quan đến việc thuê mới và thay đổi nhiều hệ thống điều khiển, công ty cũng bổ nhiệm một số cố vấn (với một số chi phí). Một trong số đó – ngân hàng đầu tư/nhà môi giới – sẽ giúp công ty hiểu được giá trị của nó và khả năng huy động được bao nhiêu.
Công ty và các cố vấn sẽ soạn thảo tất cả các tài liệu tiếp thị, một trong số đó là bản cáo bạch IPO, trong đó có tất cả các thông tin cần thiết để các nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư. Bên cạnh đó, tất cả các nhà đầu tư có thể xem bản cáo bạch IPO trước khi đầu tư.
- Giai đoạn tiếp thị chính thức (khoảng bốn tuần): các công ty tư nhân có nghĩa vụ công bố thông tin hạn chế, mục tiêu của giai đoạn tiếp thị là càng gần với mức định giá có nguồn gốc từ thị trường tương đương càng tốt. Khi công ty đã chuẩn bị đầy đủ và bản cáo bạch IPO ở dạng nâng cao, giai đoạn tiếp thị chính thức của IPO sẽ bắt đầu với việc đưa ra thông báo về việc ra mắt công chúng.
Quyết toán và các vấn đề liên quan: sau khi quyết toán, công ty và các nhà đầu tư muốn thấy giá cổ phiếu tăng nhẹ vì điều này chứng tỏ rằng công ty đã được định giá đúng mức. Hầu hết các công ty sẽ muốn tăng vốn vào một thời điểm nào đó sau khi IPO.
IPO là một bước quan trọng đối với một công ty và IPO cũng là bước đầu tiên trên thị trường đại chúng. Tất cả sự chuẩn bị và tiếp thị này đảm bảo rằng thông qua IPO, công ty có vị trí tốt để thành công trong giai đoạn phát triển tiếp theo.
4. IPO hoạt động như nào?
Quá trình một công ty thực hiện IPO thường mất nhiều thời gian và tốn kém. Công ty phải chỉ định một nhà môi giới, một tài khoản, một kiểm toán viên và đôi khi là một luật sư hoặc một nhóm luật sư,… Ở đây chúng tôi giới thiệu về quá trình bắt đầu tiến hành IPO từ việc mà các nhà đầu tư có thể tham gia.
- IPO có thể bắt đầu bằng một tin đồn: do quá trình IPO có thể mất nhiều thời gian, đôi khi nhiều năm và một công ty phải chỉ định một số lượng lớn các cố vấn/nhà cung cấp dịch vụ để hỗ trợ quá trình này, các nhà đầu tư thường nắm bắt rất tốt về một đợt IPO tiềm năng trước khi nó thực sự được công bố chính thức .
- Ý định ra mắt công chúng: khi một công ty sắp ra mắt, họ sẽ công bố ý định của mình thông qua “ý định ra mắt công chúng (ITF)”. Điều này có thể diễn ra trong vài ngày đến vài tuần trước ngày tiến hành công bố.
ITF bao gồm một bản tóm tắt ngắn gọn về công ty, số tiền mà công ty đang tìm cách huy động và thời gian sơ bộ phác thảo thời điểm ưu đãi có thể sẽ mở, khi nào sẽ đóng, khi nào việc phân bổ sẽ diễn ra và khi nào có thể tiến hành IPO.
- Đầu tư trong thời gian ưu đãi: đây là giai đoạn mà các nhà đầu tư có cơ hội xem xét thông tin chi tiết hơn về công ty và quyết định có muốn đầu tư hay không. Trong thời gian chào bán, không có nhà đầu tư cá nhân nào biết các nhà đầu tư khác quan tâm đến công ty và đầu tư bao nhiêu, số tiền huy động nhận được chỉ được thể hiện rõ ràng sau khi IPO được thực hiện.
- Phân bổ cổ phần: để đảm bảo đạt được số tiền mục tiêu, một nhà môi giới thường sẽ nhận nhiều yêu cầu mua cổ phần hơn số cổ phần được chào bán dẫn đến một phiếu mua hàng đã được “đăng ký quá mức”.
- Gia nhập thị trường: khi cổ phiếu đã được phân bổ, IPO sẽ được thực hiện và các nhà đầu tư có thể mua và bán cổ phiếu trên thị trường mở.
5. Kết
IPO trở thành một trong những sự kiện được đón chờ trong tài chính là có lý do. Chỉ khi bạn đầu tư vào đúng công ty thì bạn mới có cơ hội kiếm được lợi nhuận tốt về lâu dài. Nhưng yếu tố tiên quyết là bạn cần xác định những công ty có hoạt động tốt. Chắc chắn rằng trong năm tới chúng ta sẽ có rất nhiều công ty được IPO 2023 tại Việt Nam và cả các công ty quốc tế.
Trước khi bạn đầu tư vào một công ty IPO, hãy tìm hiểu xem bạn đang tìm kiếm cái gì. Hãy cân nhắc rằng bạn có thể kiên nhẫn chờ đợi, thậm chí có thể trong nhiều năm để có cơ hội thích hợp vào đúng thời điểm. Đầu tư vào công ty IPO sẽ đòi hỏi bạn phải kỷ luật, thời gian và nghiên cứu thường xuyên.
Tổng hợp: toptradingforex.com
